CZY MOŻNA SKRZYWDZIĆ SPÓŁKĘ, GMINĘ LUB FUNDACJĘ?
Czy można skrzywdzić spółkę, gminę lub fundację? Jakkolwiek by to nie brzmiało, to sytuacja ta nie jest wcale rzadka. Osoby prawne (spółki, jednostki samorządu terytorialnego, fundacje i stowarzyszenia) mogą uzyskać odszkodowanie za szkody majątkowe (straty, utracone korzyści). W tym zakresie przepisy prawa i idące za nim orzecznictwo sądów nie pozostawiają żadnych wątpliwości.
Odmiennie, zaś wyglądała sytuacja osób prawnych, którym wyrządzono szkody niemajątkowe (utrata zaufania, wiarygodność). Przez lata sądy reprezentowały niejednolite podeście do pozwów o zadośćuczynienia finansowe za naruszenie dóbr osobistych w tym zakresie. Brak jednoznacznego podjęcia sądów do tego problemu, w praktyce prawnicze nasuwał szereg pytań i wątpliwości, zwłaszcza na skutek dynamicznego rozwoju mediów społecznościowych.
Zasadnicze wątpliwości w tym zakresie sprowadzają się do pytania. Czy poza naprawieniem szkody (na podstawie kodeksu cywilnego lub innych ustaw) można dochodzić przed sądem dodatkowej rekompensaty finansowej za krzywdę powstałą na skutek rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji przez:
- Konkurencje (w zakresie czynów nieuczciwej konkurencji, np. zaniżanie na portalach ocen produktów lub usług konkurencji, negatywne komentarze)
- Pracowników (np. nieprawdziwe komentarze i oceny pracodawców na portalach oceniających pracodawców, SMS rozsyłane innymi pracownikom)
- Kontrahentów (np. wpisy do RDN na podstawie nie rzetelnych danych)
- Klientów (np. nieprawdziwe komentarze dotyczące obsługi około sprzedażowej)?
Wątpliwości w tym zakresie rozwiał Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 3 października 2023 r. III CZP 22/23, w której wskazał, że art. 448 § 1 KC. stosuje się odpowiednio do osób prawnych (art. 43 KC).
Tym samym, jeżeli bezprawne działania lub zaniechania innych osób doprowadzą do utraty zaufania, wiarygodność lub w inny sposób utrudnią lub uniemożliwią wykonywania działalności gospodarczej, poszkodowana osoba prawna może domagać się finansowego zadośćuczynienie od sprawcy szkody.
Co ważne roszczenia o naruszenie dóbr osobistych w tym zakresie można dochodzić niezależnie od roszczeń wynikających z innych przepisów prawa (art. 43 k.c. w zw. z art. 23 k.c.). W praktyce oznaczać to możliwość uzyskania dodatkowej finansowej rekompensaty od sprawcy szkody.
WYSOKOŚĆ ZADOŚĆUCZYNIENIA
Brak jest przepisów prawa określających wprost wysokość zadośćuczynienia. Brak jest również ustawowych widełek w tym zakresie. Dlatego zasądzane kwoty zależne są od ocen dokonanych przez sędziego w konkretnej sprawie. Sąd przy ustaleniu zadośćuczynienia bierze pod uwagę: całokształt okoliczności faktycznych, w tym winę sprawcy i jej stopień, rodzaj naruszonego dobra, rozmiaru doznanej krzywdy, intensywności naruszenia, nieodwracalność następstw, a także sytuacji majątkowej sprawcy. W praktyce swoboda ocena sądów w indywidualnych sprawach prowadzi do różnic w zasądzanych kwotach. Dlatego pomoc profesjonalnego pełnomocnika w sprawach o zadośćuczynienie jest niezwykle istotna.
r.pr. Bartłomiej Choma
Comments are closed.