Rzecznik Praw Obywatelskich
Każdy obywatel naszego kraju ma zagwarantowany szereg praw, których przestrzeganie stanowić ma podstawę do spokojnego, należytego i godnego życia. Czy jesteśmy tego świadomi bardziej czy mniej, to nasze prawa, jako obywateli są chronione, a na ich 'straży’ od 1987 roku stoi zawsze Rzecznik Praw Obywatelskich.
Kim jest Rzecznik Praw Obywatelskich?
Rzecznik Praw Obywatelskich jest to organ państwowy, który stoi na straży praw i wolności człowieka i obywatela, które zapisane są w Konstytucji RP. Sprawdza czy prawa każdego z nas są respektowane przez instytucje państwowe, takie jak sądy, szkoły, szpitale, policję czy służbę więzienną. Jego zadaniem jest sprawdzenie czy te instytucje nie zaniedbały spraw zgłaszanych przez ludzi i czy ich działania wobec obywateli są zgodne z prawem.
W jakich sytuacjach Rzecznik może nam się przydać?
Sytuacji, w których pomocny będzie RPO jest wiele. Pełniąc swoje obowiązki, podejmuje działania w sytuacjach, gdy:
- dochodzi do dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną czy wyznanie,
- sprawdza czy śmierć na stole operacyjnym nie wynikła z błędu lekarskiego, poprzez niedopełnienie obowiązków lekarskich,
- weryfikuje czy szanowane są prawa uczniów, takie jak prawo do nauki, wolności słowa czy też wyrażania swoich poglądów,
- dba również o prawa więźniów oraz ich godne traktowanie,
- dba o dobro osób z niepełnosprawnościami, np. przez weryfikację czy Polska stosuje podpisaną Konwencję ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami,
- pośrednio tworzy również prawo – jego pomysły i interwencje mogą przyczynić się do zmiany prawa, rekomenduje co powinno zostać zmienione w prawie tak, by obywatelom żyło się lepiej.
To w dużej mierze dzięki niemu państwo może być demokratyczne, dzięki niemu mamy gwarancję naszych praw i wolności.
Kto i w jaki sposób może zgłosić się do Rzecznika?
Każdy obywatel, cudzoziemiec, a także organ samorządowy, organizacje, Rzecznik Praw Dziecka, czyli ten kto uważa że jego prawa nie są szanowane przez instytucje państwowe, może skorzystać z pomocy RPO. Wystarczy zgłosić skargę za pomocą wniosku, nie musi on posiadać szczególnej formy, każdy z nas może go napisać, nawet nie znając się na pisaniu pism formalnych, ważne by zawierał informacje o osobie, której wolności i praw sprawa dotyczy, a także określał przedmiot sprawy. Osoby, które nie są pewne czy z daną kwestią mogą się zwrócić do Rzecznika lub mają wątpliwości co do tego jak przygotować wniosek, mogą skorzystać również z bezpłatnej infolinii.
Kto może zostać RPO?
Tylko obywatel, który wyróżnia się na tle innych znajomością prawa, oraz wysokim autorytetem jeśli chodzi o zasady moralne i etyczne, musi mieć wysoką wrażliwość społeczną i chęć pomocy ludziom. Nie może również wykonywać innych zajęć poza stanowiskiem profesora uczelni wyższej. Ponadto RPO nie może przynależeć do partii politycznej. Gdyby należał nie byłoby pewności, że jest niezależny i niezawisły. Obywatele muszą mieć pewność, że Rzecznik wstawi się za nimi mimo swoich poglądów.
Ile trwa kadencja RPO?
Kadencja rzecznika trwa 5 lat i liczona jest od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem. Ta sama osoba nie może być rzecznikiem więcej niż przez dwie kadencje, jednak utrwalił się zwyczaj, iż po upływie pierwszej kadencji osoba pełniąca tę funkcję nie kandyduje ponownie.
Aplikant radcowski Mateusz Kiraga
Comments are closed.