Legalizacja samowoli budowlanej

10 września 2024

blog, Blog wewnątrzMożliwość komentowania Legalizacja samowoli budowlanej została wyłączona

Pomimo faktu, że pojęcie samowoli budowlanej używane jest powszechnie, ustawa nie zawiera jej definicji. Przyjmuje się że, z samowolą budowlaną mamy do czynienia wówczas, gdy roboty budowlane są lub zostały przeprowadzone bez uprzedniego uzyskania wymaganego prawem pozwolenia na budowę albo bez uprzedniego zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ. Podstawową kwestią jest zatem aby przed przystąpieniem do robót budowlanych w pierwszej kolejności ustalić czy zaplanowana inwestycja wymaga uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia.

Procedura legalizacji samowoli budowlanej

Obecnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość uniknięcia negatywnych konsekwencji samowoli budowlanej wprowadzając instytucję tzw. legalizacji.

Zgodnie z art. 48 §1 Prawa budowlanego organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy w przypadku obiektu budowlanego lub jego części będącego w budowie albo wybudowanego:

• bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo
• bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia.

 

W postanowieniu o wstrzymaniu budowy organ informuje  o możliwości złożenia wniosku o legalizację obiektu budowlanego lub jego części („wniosku o legalizację”), o konieczności wniesienia opłaty legalizacyjnej w celu uzyskania decyzji o legalizacji obiektu budowlanego lub jego części a także o zasadach obliczania opłaty legalizacyjnej. Organ wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy również w przypadku jej zakończenia.

W takiej sytuacji inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego ma możliwość złożenia wniosku o legalizację w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia o wstrzymaniu budowy. Złożenie takiego wniosku wiąże się z obowiązkiem przedstawienia dokumentów legalizacyjnych, do których należą m.in.:

• zaświadczenie o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
• decyzja o warunkach zabudowy, projekt zagospodarowania działki lub terenu,
• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Prawidłowe przedstawienie ww. dokumentów skutkuje wydaniem przez organ nadzoru budowlanego postanowienia o ustaleniu opłaty legalizacyjnej.

 

Legalizacja samowoli budowlanej w trybie uproszczonym

Jeżeli od zakończenia budowy minęło przynajmniej 20 lat postępowanie legalizacyjne może być prowadzone w postępowaniu uproszczonym. Postępowanie w takim przypadku prowadzone jest w oparciu o art. 49f Prawa budowlanego, a  dokumenty, które należy przedstawić organowi to:

• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
• geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektu budowlanego;
• ekspertyza techniczna sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane, wskazująca, czy stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.

 

W uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym organ wydaje decyzję o legalizacji albo decyzję o nakazie rozbiórki.

Opłata legalizacyjna

Właściciel obiektu przeprowadzającego legalizacje w trybie uproszczonym zwolniony jest z obowiązku zapłaty opłaty legalizacyjnej.

Z kolei opłata legalizacyjna w postępowaniu zwykłym stanowi iloczyn stawki opłaty (s), współczynnika kategorii obiektu budowlanego (k) i współczynnika wielkości obiektu budowlanego (w), przy czym stawka opłaty (s) wynosi 500 zł,  a kategorie obiektów, współczynnik kategorii obiektu oraz współczynnik wielkości obiektu określa załącznik do ustawy Prawo budowlane.

Stawka opłaty legalizacyjnej w przypadku budowy wymagającej decyzji o pozwoleniu na budowę podlega pięćdziesięciokrotnemu podwyższeniu i wynosi 25.000 zł (500zł x 50).

 

Przesłanki wydania decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego

Organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję o rozbiórce obiektu budowlanego lub jego części w przypadku:

• niezłożenia wniosku o legalizację w wymaganym terminie;
• wycofania wniosku o legalizację;
• nieprzedłożenia w wyznaczonym terminie dokumentów legalizacyjnych;
• niewykonania w wyznaczonym terminie postanowienia o usunięciu nieprawidłowości w dokumentach legalizacyjnych;
• nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej w wyznaczonym terminie;
• kontynuowania budowy pomimo postanowienia o wstrzymaniu budowy.

 

---