Śmierć w wypadku – uprawnienia osób najbliższych
W życiu mamy do czynienia z różnymi sytuacjami prawnymi. Czasem wiąże się to z klasyczną umową kupna-sprzedaży, a czasem problemy rodzą się kiedy próbujemy bronić swoich racji. Niektóre sytuacje bywają jednak trudne, ale nie pod kontem prawnym, a emocjonalnym. Co zrobić kiedy w wyniku wypadku śmierć poniesie Twoja najbliższa osoba? Jakie masz uprawnienia i w jaki sposób o nie zabiegać?
Świadczenia przysługujące osobom najbliższym po wypadku ze skutkiem śmiertelnym
- zwrot kosztów pogrzebu i leczenia,
- renta alimentacyjna,
- odszkodowania,
- zadośćuczynienie.
Zwrot kosztów pogrzebu i leczenia
Podstawa prawna – art. 446 § 1 k.c. „Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł.”
Zwrot kosztów pogrzebu i leczenia przysługuje osobie, która faktycznie te koszty poniosła. Do kosztów leczenia zaliczają się wydatki realnie poniesione, np. pobyt w szpitalu, opieka pielęgniarki, zakup lekarstw. Do kosztów pogrzebu zaliczają się wydatki związane bezpośrednio z pogrzebem, np. miejsce na cmentarzu, zakup trumny oraz wydatki odpowiadające zwyczajom danego środowiska, np. zakup odzieży żałobnej, postawienie nagrobka.
Renta alimentacyjna
Podstawa prawna – art. 446 § 2 k.c. „Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.”
Renta alimentacyjna przysługuje dwóm grupom osób: osoby względem których na zmarłym ciążył obowiązek alimentacyjny (renta obligatoryjna), np. ojciec uiszczał alimenty na rzecz małoletniego oraz inne bliskie osoby, którym zmarły dobrowolnie i stałe dostarczał środków utrzymania (renta fakultatywna), np. konkubent pomagał w utrzymaniu konkubiny. Wysokość przyznanej renty będzie zależna od spełnienia przesłanek: potrzeb osoby uprawnionej oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego.
Odszkodowanie
Podstawa prawna – art. 446 § 3 „Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.”
Odszkodowanie jest rekompensatą szkody majątkowej, ale i dóbr niematerialnych. Przysługuje najbliższym członkom rodziny oraz osobom pozostającym w bliskich relacjach ze zmarłym, np. konkubent. Jest to świadczenie wypłacane jednorazowo. Odszkodowanie przysługuje w sytuacji pogorszenia sytuacji majątkowej, ale też zmiany w sferze innych dóbr niematerialnych, np. poniesienia kosztów wynikających z pogorszenia stanu zdrowia osoby najbliższej w następstwie śmierci bliskiego, utraty dochodu zmarłego jako kluczowego w utrzymaniu gospodarstwa domowego, utraty pomocy w wykonywaniu obowiązków czy wychowaniu dzieci.
Zadośćuczynienie
Podstawa prawna – art. 446 § 4 k.c. „Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.”
Zadośćuczynienie jest rekompensatą szkody niemajątkowej. Przysługuje najbliższym członkom rodziny oraz osobom pozostającym w bliskich relacjach ze zmarłym. Celem zadośćuczynienia jest złagodzenie cierpienia w charakterze emocjonalnym. Jest to świadczenie wypłacane jednorazowo, którego głównymi przesłankami są: krzywda, poczucie bólu, żalu, osamotnienie, trudności adaptacyjne związane z odnalezieniem się po śmierci osoby najbliższej, pogorszenie sytuacji życiowej, pogorszenie stanu zdrowia psychicznego.
Kto wypłaca odszkodowanie lub zadośćuczynienie?
Odszkodowanie lub zadośćuczynienie wypłacane jest z polisy ubezpieczeniowej OC sprawcy wypadku. Jeśli sprawca wypadku, nie posiadał aktualnego ubezpieczenia OC, zbiegł z miejsca zdarzenia lub sprawca w ogóle nie jest znany to odszkodowanie lub zadośćuczynienie wypłacone zostaje przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, tj. instytucję powołaną na mocy ustawy chroniącą osoby poszkodowane w wypadkach komunikacyjnych.
Aplikant radcowski Amelia Ziętkowska
Comments are closed.