ZNIESIENIE WSPÓŁWŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI

Współwłasność nieruchomości ma miejsce wówczas gdy rzecz ma więcej niż jednego właściciela. Zazwyczaj ludzie chcą znieść współwłasność np. wtedy gdy grupa spadkobierców odziedziczy rzecz bądź np. po rozwodzie małżonków. W takiej sytuacji, jeżeli osoby nie chcą już być współwłaścicielami muszą znieść współwłasność.

W jaki sposób można dokonać zniesienia?

W zasadzie istnieją trzy sposoby:

–> Pierwszy to sprzedaż rzeczy i podzielenie się ceną według udziałów. Kwestia ta wydaje się nie wymaga rozwinięcia. Jeżeli podmioty są zgodne, sprzedają rzecz i dzielą się ceną.

–> Drugi sposób to zniesienie współwłasności przed notariuszem. Istotnym jest, że ten sposób wymaga zgodności pomiędzy współwłaścicielami – zarówno co do sposobu podziału jak i wzajemnych rozliczeń. Jest to najszybszy sposób na wyjście ze współwłasności.

–> Zniesienie współwłasności może odbyć się również przed sądem. Tryb ten ma zastosowanie w szczególności wtedy kiedy nie ma zgody co do podziału pomiędzy współwłaścicielami. Na wniosek jednego ze współwłaścicieli Sąd orzeknie o zniesieniu współwłasności. Wpis sądowy kosztuje 1000 zł, a jeśli jest poparty wspólnym planem podziału, wtedy kwota zmniejsza się do 300 zł.

W jaki sposób dokonać podziału współwłasności nieruchomości?

W zależności od cech fizycznych rzeczy, liczby współwłaścicieli, ich potrzeb i możliwości finansowych, można dokonać podziału poprzez:

  1. dokonanie fizycznego podziału nieruchomości między współwłaścicieli;
  2. dokonanie fizycznego podziału, pomiędzy niektórych współwłaścicieli, ze spłatą pozostałych;
  3. przyznanie nieruchomości jednemu, lub kilku współwłaścicielom ze spłatą pozostałych.

Jeżeli nieruchomość da się podzielić, można ją podzielić i przyznać podzielone części na rzecz współwłaścicieli. Ten sposób nie zawsze jest możliwy, niekiedy wykluczają to np. przepisy prawa czy inne zasady dot. gospodarowania nieruchomościami.

Jeżeli nie da się podzielić nieruchomości poprzez wszystkich współwłaścicieli lub jeden ze współwłaścicieli nie jest zainteresowany własnością nieruchomości w przeciwieństwie do pozostałych wtedy można dokonać jej podziału pomiędzy kilku współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Nieruchomość można przyznać również jednej osobie, która będzie musiała spłacić pozostałych.

Gdy brak jest zgody co do zniesienia współwłasności a zatem sprawa trafiła do Sądu, albo gdy zdarzy się taka sytuacja, że żaden ze współwłaścicieli nie jest w stanie lub nie chce spłacić udziałów pozostałych współwłaścicieli, a brak jest również możliwości podziału fizycznego nieruchomości, zniesienie współwłasności jest możliwe przez sprzedaż nieruchomości. Tryb ten jest jednak najmniej korzystny dla współwłaścicieli, ponieważ sprzedaży dokonuje komornik, który dokonuje czynności za wynagrodzeniem. W takiej sytuacji rekomendowane jest porozumienie się współwłaścicieli i sprzedaż nieruchomości na własną rękę.

Jak zatem najlepiej dokonać zniesienia współwłasności?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, zarówno zniesienie współwłasności przed notariuszem jak i przed Sądem ma swoje wady i zalety. Jeżeli chodzi o akt notarialny, jest to sposób najszybszy, jednakże droższy – jest to koszt około kilku tysięcy złotych, w zależności od wartości nieruchomości.

Z kolei postępowanie sądowe jest tańsze, bo jest to koszt wpisu czyi maksymalnie 1000 zł, natomiast mogą dojść dodatkowe koszty w postaci opinii biegłych rzeczoznawców czy geodetów. Jest to jednak proces zdecydowanie dłuższy, w zależności od Sądu i sporu pomiędzy stronami może trwać od kilku miesięcy do kilku lat.

Także współwłaściciele muszą sami ocenić jakie są ich potrzeby i priorytety i zdecydować się na dany tryb. Jeśli pomiędzy stronami nie ma zgody pozostaje wyłącznie tryb sądowy.

 


 

aplikantka radcowska Milena Czuczwara