Wraca odrębna procedura w sprawach gospodarczych
Ustawa z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych wprowadziła do ówczesnego KPC postępowanie w spawach gospodarczych na blisko 20 lat. W kolejnych latach wszystkie sprawy gospodarcze były rozpatrywane w procesie zwykłym, a od 7 listopada 2019 r. znowu będą one miały swoją odrębną procedurę.
Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw wprowadza do KPC rozwiązania, które mają za cel przyspieszenie rozpoznawania spraw o charakterze gospodarczym. Na wstępie uspokajająco warto zaznaczyć, że sprawy wszczęte czy niezakończone będą w dalszym ciągu rozpatrywane po staremu.
Ustawodawca szczegółowo wylicza sprawy, które będą objęte tą materią. Należą do nich sprawy:
- ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, także w przypadku, gdy choćby którakolwiek ze stron zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej;
- ze stosunku spółki oraz dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 291-300 i art. 479-490 KSH – odpowiedzialność cywilnoprawna w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółce akcyjnej;
- przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywrócenie do stanu poprzedniego lub o naprawienie szkody z tym związanej oraz o zakazanie albo ograniczenie działalności zagrażającej środowisku;
- z umów o roboty budowlane oraz ze związanych z procesem budowlanym umów służących wykonaniu robót budowlanych;
- z umów leasingu;
- przeciwko osobom odpowiadającym za dług przedsiębiorcy, także posiłkowo lub solidarnie, z mocy prawa lub czynności prawnej;
- między organami przedsiębiorstwa państwowego;
- między przedsiębiorstwem państwowym lub jego organami a jego organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór;
- z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego;
- o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym jest orzeczenie sądu gospodarczego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu albo ugoda zawarta przed tym sądem;
- o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego opartego na prawomocnym lub podlegającym natychmiastowemu wykonaniu orzeczeniu sądu gospodarczego albo ugodzie zawartej przed tym sądem.
Zostały wymienione również sprawy, które nie mogą być rozpatrywane w postępowaniu gospodarczym, a mianowicie:
- o podział majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej po jej ustaniu,
- o wierzytelność nabytą od osoby niebędącej przedsiębiorcą, o ile wierzytelność ta nie powstała ze stosunku prawnego w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez wszystkie jego strony
Szeroki zakres powyżej wymienionych spraw stanowiłby duży problem dla osób fizycznych prowadzących własną działalność gospodarczą o małych rozmiarach, więc ustawodawca przewidział możliwość złożenia specjalnego wniosku strony, która nie jest przedsiębiorcą lub jest przedsiębiorcą będącym osobą fizyczną przewidujący rozpoznanie sprawy przez Sąd z pominięciem przepisów działu o postępowaniu w sprawach gospodarczych. Można go złożyć w ciągu tygodnia od doręczenia stronie pouczeń na piśmie. Gdyby jednak doręczenie pouczeń nie było konieczne, wniosek taki składa się w pozwie albo pierwszym piśmie pozwanego.
Wniosek może być konieczny chociażby ze względu wprowadzenia do tego postępowania umowy dowodowej. Polega ona na tym, że strony mogą się umówić o wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu w sprawie określonego stosunku prawnego powstałego na podstawie umowy. Taka umowa powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności albo ustnie przed sądem. Żądanie zawarte w terminowym wniosku będzie wiążące dla sądu gospodarczego i obligujące go do rozpoznania sprawy gospodarczej w procesie zwykłym.
Należy jednak pamiętać, że w tym postępowaniu podstawą jest dowód z dokumentu. Strona powinna wykazać fakty, z których wywodzi swoje skutki prawne tylko za pomocą dokumentów, a dopiero gdy jest to niemożliwe wchodzą w grę inne dowody. Istotnym jest prowadzenie na bieżąco rzetelnej dokumentacji, gdyż np. dowód z zeznań świadków sąd będzie mógł dopuścić jedynie subsydiarnie. Ze względu na „czasochłonność” wzywa się świadka, dopiero gdy zostaną wyczerpane inne środki dowodowe lub, gdy w ich braku powstały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
Na zakończenie warto zaznaczyć, że nieprawomocny wyrok sądu gospodarczego I instancji, który zasądza wyrok w pieniądzu lub rzeczach zamiennych będzie stanowił już sam w sobie tytuł zabezpieczania. Ma to na celu szybsze zaspokojenie roszczeń objętych wyrokiem.
Podsumowując dnia 7 listopada 2019 r. wprowadza się specjalny tryb postępowania, który ma na celu wprowadzenie szybszego rozstrzygania sporów cywilnych pomiędzy przedsiębiorcami przy okazji wprowadzenia większego formalizmu i rygoru procedury. Czas pokaże czy powyższe novum będzie pomocne dla przedsiębiorców czy jednak utrudni postępowanie.
Autor:
aplikantka radcowska
Edyta Chrobotowicz
Comments are closed.