dłużnik alimentacyjny
Jak odzyskać zaległe alimenty na rzecz małoletnich dzieci oraz czy tzw. „dłużnik alimentacyjny” jest bezkarny? W dzisiejszym wpisie postaram się przybliżyć temat niepłaconych alimentów. Jest to niestety zjawisko dość często spotykane, a mimo wszystko tak mało mówi się o prawach osób pokrzywdzonych tym procederem, czyli małoletnich dzieci oraz ich prawnych opiekunów. Jak możemy odzyskać zaległe alimenty na rzecz dziecka? Poniżej przedstawiam ścieżkę prawną oraz różne możliwości uzyskania alimentów.
Zacznijmy od początku:
Kto to jest „dłużnik alimentacyjny?
Dłużnikiem alimentacyjnym może być zarówno ojciec jak i matka dziecka. Jednak najczęściej małoletnie dzieci pozostają przy matkach, gdy ich rodzice rozwodzą się lub rozstają – jeżeli pozostawali w nieformalnych związkach. Jeżeli drugi rodzic nie przekazuje dobrowolnie świadczeń pieniężnych na pokrycie uzasadnionych potrzeb małoletnich dzieci pozostaje jedynie droga sądowa tj. powództwo o alimenty, najlepiej z wnioskiem o ich zabezpieczenie na czas postępowania, czy też pozew o rozwód wraz z zawartym w nim wnioskiem o alimenty na rzecz małoletnich dzieci i najlepiej z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa.
Co zrobić, gdy Sąd wydał orzeczenia zasądzające alimenty lub zostanie zawarta ugoda sądowa, a pomimo tego drugi rodzic, najczęściej ojciec dziecka uchyla się od płacenia alimentów?
Gdy mamy już prawomocne orzeczenie Sądu zasądzające alimenty lub ugodę Sądową występujemy o nadanie im klauzuli wykonalności (jest to pieczątka Sądu). Ważne jest, że wskazana w tych dokumentach data, że alimenty są płatne np. do 10 dnia każdego miesiąca oznacza, że w tym dniu powinny dotrzeć na rachunek bankowy lub do rąk osoby uprawnionej do ich odbioru, a najczęściej jest to matka dziecka. Gdy drugi rodzic spóźni się w zapłacie alimentów choćby jeden dzień, jest podstawa, aby wystąpić z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego do komornika. Oczywiście od każdego dnia spóźnienia w zapłacie alimentów naliczane są odsetki.
Komornik zawiadomi o toczącym się postępowaniu egzekucyjnym pracodawcę dłużnika i będzie prowadził egzekucję z jego wynagrodzenia za pracę, zawiadomi Banki i będzie prowadził egzekucje ze środków zgromadzonych na rachunkach bankowych dłużnika. Oczywiście komornik doliczy także koszty postępowania egzekucyjnego, które będzie musiał zapłacić rodzic uchylający się od płacenia alimentów.
Co zrobić gdy komornikowi nie uda się wyegzekwować zaległych alimentów, gdy rodzic zobowiązany do alimentów nie pracuje, nie ma oszczędności?
Gdy egzekucja alimentów określonych w wyroku czy ugodzie jest bezskuteczna, a opóźnienie w ich zapłacie wynosi co najmniej 3 miesiące albo łączna wysokość zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych mamy do czynienia z przestępstwem „niealimetacji”. Zgodnie z art. 209 kk podlega ono karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Natomiast jeżeli sprawca naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa – ,,niealimentacji”?
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa „niealimentacji” może złożyć w prokuraturze pokrzywdzony tj. drugi rodzic działający w imieniu małoletniego dziecka, organ pomocy społecznej lub organ podejmujący działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
Czy są jeszcze jakieś możliwości przymuszenia dłużnika alimentacyjnego do zapłaty alimentów?
Takie możliwości przewidziane są w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Osoba uprawniona do alimentów (najczęściej rodzic działający w imieniu dziecka) może złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. W praktyce wniosek składany jest do kierownika GOPSu czy MOPSu, posiadających właściwe upoważnienia do prowadzenia postępowań i wydawania decyzji w tych sprawach. Pracownicy tych jednostek przeprowadzają wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia alimentów. Dłużnik może zostać zobowiązany do zarejestrowania się jako bezrobotny.
Jednak gdy dłużnik alimentacyjny:
- uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego,
- odmawia złożenia oświadczenia majątkowego,
- odmawia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy w terminie wyznaczonym przez organ,
- odmawia bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
zostaje uznany za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Jeżeli decyzja ta stanie się ostateczna to organ gminy lub miasta kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.
Jak w takiej sytuacji zabezpieczyć potrzeby małoletniego dziecka?
Można wystąpić o pieniądze z funduszu alimentacyjnego. Jednak muszę być spełnione kryteria wynikające z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
- Pierwsze to kryterium dochodowe – dochód na jednego członka rodziny nie może przekroczyć kwoty 900 zł ;
- Drugie – Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy się uczy do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności – bezterminowo.
Kolejną możliwością uzyskania alimentów – jeżeli ojciec nie płaci oraz celowo uchyla się od wykonywania pracy, albo nie możliwe było zajęcie jego wynagrodzenia przez komornika sądowego jest wystąpienie z pozwem alimentacyjnym wobec dziadków, czyli jego rodziców. Jeżeli dziadkowie naszego dziecka posiadają zatrudnienie, lub też emeryturę to uzyskanie od nich alimentów jest możliwe.
Jak widać możliwości odzyskania zaległych alimentów jest sporo. Z doświadczenia jednak wiem, że samemu trudno wyegzekwować ich zapłatę, dlatego warto zwrócić się o pomoc do prawnika, który przeprowadzi nas przez wszelkie formalności i procedury.
r.pr. Aneta Woźniak
Comments are closed.