Potrącenie w przypadku restrukturyzacji i upadłości
Szczególne cele postępowań insolwencyjnych wpływają na modyfikację zasad ogólnych dotyczących potraceń ujętych w kodeksie cywilnym, w przypadku restrukturyzacji i upadłości.
W prawie restrukturyzacyjnym dopuszczalność potrącenia jest uzależniona od momentu powstania wierzytelności dłużnika poddanego restrukturyzacji i jego wierzyciela. Dokonanie potrącenie w sytuacji, gdy obie wierzytelności powstały po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego jest w pełni dopuszczalne. Podobna sytuacja ma miejsce, gdy wierzytelność dłużnika restrukturyzowanego do wierzyciela istniała przed otwarciem postępowania, a wierzytelność wierzyciela do dłużnika powstała po otwarciu postępowania. Obie możliwości potrącenia wynikają z obowiązku regulowania zobowiązań powstałych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, przez dłużnika restrukturyzowanego.
Ustawa zakazuje natomiast dokonania potrącenia, gdy wierzyciel stał się dłużnikiem restrukturyzowanego dłużnika po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, a jego wierzytelność powstała przed dniem otwarcia. W przypadku, gdy obie wierzytelności istniały w momencie otwarcia, złożenie oświadczenia o potrąceniu przez dłużnika restrukturyzowanego jest niedopuszczalne. Powyższe wynika z ogólnego zakazu spełniania przez dłużnika świadczeń, które wynikają z wierzytelności, objętych z mocy prawa układem. Wierzyciel może natomiast dokonać potrącenia tego rodzaju wierzytelności, chyba stał się wierzycielem po dniu otwarcia postępowania przez nabycie w drodze przelewu lub indosu wierzytelności powstałej przed dniem otwarcia postępowania. Potrącenie wzajemnych wierzytelności jest jednak dopuszczalne, jeżeli nabycie wierzytelności nastąpiło wskutek zapłaty długu, za który nabywca odpowiadał osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi, i jeżeli odpowiedzialność nabywcy za dług powstała przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. W stosunku do wierzytelności nieobjętych układem ograniczenia dotyczące potrąceń nie mają zastosowania.
W przypadku upadłości, potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela jest dopuszczalne, jeżeli obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, chociażby termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nastąpił. Do potrącenia przedstawia się całkowitą sumę wierzytelności upadłego, a wierzytelność wierzyciela tylko w wysokości wierzytelności głównej wraz z odsetkami naliczonymi do dnia ogłoszenia upadłości. Potrącenie nie jest dopuszczalne, jeżeli dłużnik upadłego nabył wierzytelność w drodze przelewu lub indosu po ogłoszeniu upadłości albo nabył ją w ciągu ostatniego roku przed dniem ogłoszenia upadłości, wiedząc o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości, chyba że nabywca stał się wierzycielem upadłego wskutek spłacenia jego długu, za który odpowiadał osobiście albo określonymi przedmiotami majątkowymi, i jeżeli nabywca w czasie, gdy przyjął odpowiedzialność za dług upadłego, nie wiedział o istnieniu podstaw do ogłoszenia upadłości. Potrącenie jest zawsze dopuszczalne, jeżeli przyjęcie odpowiedzialności nastąpiło na rok przed dniem ogłoszenia upadłości.
Wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, musi pamiętać o złożeniu oświadczenia o potrąceniu nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności. Potrącenie nie jest dopuszczalne, jeżeli wierzyciel stał się dłużnikiem upadłego po dniu ogłoszenia upadłości.
Aplikant radcowski Krzysztof Mosionek
Comments are closed.