Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich dzieci

Dzisiaj zajmiemy się prawem od strony praktycznej i na przykładzie postaram się wskazać w jakich sytuacjach mamy do czynienia z przekroczeniem zwykłego zarządu majątkiem małoletnich dzieci. Należy wskazać, że co do zasady zarząd nad majątkiem dziecka sprawują rodzice wykonujący władzę rodzicielską nad dzieckiem, zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Rodzice nie posiadają absolutnej władzy rodzicielskiej, bowiem nie mogą dokonać bez zezwolenia sądu opiekuńczego czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego ani wyrażać zgody na dokonanie takiej czynności przez dziecko.

Jakie czynności należą do czynności zwykłego zarządu majątkiem dziecka?

Do kategorii czynności zwykłego zarządu należą czynności polegające przede wszystkim na załatwieniu bieżących spraw związanych z majątkiem dziecka i utrzymanie tego majątku w stanie niepogorszonym.

W jakich sytuacjach potrzebna jest zgoda Sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka?

Na początek wyobraźmy sobie sytuację, w której małoletnie dziecko zostaje współwłaścicielem pojazdu o wartości 100 tys. zł. Drugim współwłaścicielem jest jeden z rodziców, gdyż jeden z małżonków wcześniej zmarł. Zgodnie z przepisami prawa spadkowego majątek po zmarłym, dziedziczą w częściach równych jeden ze współmałżonków oraz zstępni. Nasuwa się pytanie, czy małoletnie dziecko może sprzedać taki pojazd? Odpowiedz brzmi: nie. Wartość sprzedawanego pojazdu jest na tyle znaczna, że rodzic powinien zwrócić się do Sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na dokonanie takiej czynności.

 

Kolejny przykład: dziadek wskazuje w sporządzonym testamencie, że cały jego majątek będzie dziedziczył jego małoletni wnuczek. Jednakże dziadek pozostawił wysokie długi spadkowe. W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest odrzucenie spadku przez małoletniego. Natomiast małoletni nie może odrzucić samodzielnie spadku. Musi to uczynić w jego imieniu rodzic oraz dodatkowo uzyskać zezwolenie Sądu opiekuńczego na dokonanie tej czynności.

 

Do przykładowych czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka należą również zawarcie w imieniu małoletniego umowy spółki cywilnej czy zawarcie ugody o ile nie ma ona charakteru wyłącznie przysparzającego, np. poprzez zrzeczenie się roszczeń odszkodowawczych.

Jak już wiemy, jakie czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu wymagają uzyskania zezwolenia Sądu, to jak wygląda samo złożenie takiego wniosku i co powinien zawierać, jakie dokumenty powinniśmy do niego załączyć?

Wniosek o wyrażenie przez Sąd zgody na rozporządzenie majątkiem dziecka powinien złożyć rodzic bądź opiekun prawny małoletniego. We wniosku należy przede wszystkim wskazać przyczyny dokonania czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego. Do wniosku należy dołączyć potrzebne dokumenty, takie jak skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, dokument potwierdzający nabycie prawa do spadku (np. akt poświadczenia dziedziczenia). Jeśli wniosek będzie wnoszony przez profesjonalnego pełnomocnika należy również dołączyć pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej od niego w kwocie 17 zł.

Czy wniosek ten podlega opłacie?

Tak, jest to kwota 100 zł. Należy ją uiścić na rachunek bankowy Sądu właściwego do rozpoznania sprawy.

Gdzie w takim razie należy złożyć tak wniosek?

Niniejszy wniosek należy złożyć do Sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania małoletniego.

Czy dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego bez zezwolenia Sądu posiada jakieś skutki?

Oczywiście. Dokonanie takiej czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego bez uzyskanej zgody Sądu skutkuje bezwzględną nieważnością tej czynności. Nie podlega ona również konwalidacji, czyli „uzdrowieniu”.

 


 

prawnik Magdalena Figiel

prawnik Magdalena Figiel