Zabezpieczenie spadku – co to za instytucja?
Dzisiaj postaram się wyjaśnić pojęcie instytucji zabezpieczenia spadku, jakie są jej przesłanki, podmioty, które są uprawnione do złożenia wniosku o zabezpieczenie spadku oraz jakie są rodzaje środków zabezpieczenia spadku.
Jakie są przesłanki zabezpieczenia spadku?
Zabezpieczenie spadku dotyczy rzeczy znajdujących się we władaniu spadkodawcy. Celem zabezpieczenia jest tymczasowe uregulowanie stanu spadku, aby nie doszło do uszczuplenia spadku przez utratę rzeczy czy praw przysługujących spadkodawcy. Spadek przechodzi na spadkobiercę z chwilą śmierci spadkodawcy i od tego momentu spadkobierca powinien objąć spadek. Może ponadto zaistnieć taka sytuacja, że spadkobierca nie obejmie całości spadku, co także może uzasadniać dokonanie zabezpieczenia.
Jaki jest cel zabezpieczenia?
Celem zabezpieczenia jest zapobieżenie naruszeniu praw lub rzeczy pozostałych po spadkodawcy i jednocześnie zarządzanie nimi do czasu, aż ustanie potrzeba zabezpieczenia. Najczęściej taka sytuacja ma miejsce w momencie trwałego uregulowania kwestii spadkowych – albo poprzez postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku albo też w chwili przejęcia zarządu majątkiem spadkowym przez kuratora spadku lub wykonawcę testamentu.
Kiedy może zostać dokonane zabezpieczenie spadku?
Zabezpieczenie spadku może być dokonane w każdym czasie, tj. niezależnie od toczącego się postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Jednakże przeszkodą do dokonania zabezpieczenia może być niespełnienie przesłanek wskazanych w przepisie 634 k.p.c.- nie jest nią natomiast postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku lub uregulowanie kwestii zarządu spadkiem.
Jakie podmioty są uprawnione do złożenia wniosku o zabezpieczenie spadku?
Zgodnie z treścią przepisu art. 635 § 2 k.p.c. wniosek może zgłosić każdy, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, a ponadto wykonawca testamentu, zarządca sukcesyjny. Należy wskazać, że osoby te muszą wykazać, że przysługują im uprawnienia związane ze spadkiem. Niewykazanie lub nieuprawdopodobnienie uprawnienia wnioskodawcy oraz przyczyn zabezpieczenia prowadzi do oddalenia wniosku. Ponadto zgodnie z komentowanym przepisem wniosek o zabezpieczenie spadku musi zawierać uprawdopodobnienie okoliczności go uzasadniających.
Czy postępowanie o zabezpieczenie spadku może być wszczęte przez Sąd z urzędu?
Tak. Ma to miejsce w przypadku, gdy Sąd poweźmie wiadomość, że spadkobierca jest nieznany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela lub gdy organ administracji rządowej albo organ jednostki samorządu terytorialnego zastosował niezbędne środki tymczasowe ze względu na grożące niebezpieczeństwo naruszenia rzeczy, które w chwili otwarcia spadku były we władaniu spadkodawcy.
Jakie są rodzaje środków zabezpieczenia?
Przepis art. 636 k.p.c. wymienia rodzaje środków zabezpieczenia spadku. Zadaniem Sądu jest zastosowanie takiego środka zabezpieczenia, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni. Niemniej jednak jeśli nie jest możliwe określenie środka zabezpieczenia w postanowieniu o zabezpieczenie spadku, wybór należy do komornika. Środkami zabezpieczenia są w szczególności spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, złożenie do depozytu sądowego, ustanowienie zarządu tymczasowego, ustanowienie dozoru nad nieruchomością. Ponadto zabezpieczenie jednego środka zabezpieczenia nie wyłącza zastosowania innych, równocześnie lub kolejno. Należy wskazać, że wyliczenie wskazane powyżej ma charakter jedynie przykładowy.
prawnik Magdalena Cyburt
Comments are closed.