Testament – najważniejsze informacje

Z dzisiejszego wpisu dowiesz się, czym jest testament, jakie są jego rodzaje, kto może sporządzić ten dokument – czyli wszelkie istotne informacje dotyczące sporządzania testamentów.

Czym jest testament?

Testament jest niczym innym jak dokumentem spełniającym ostatnią wolę spadkodawcy. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego testament jest czynnością prawną na wypadek śmierci, co oznacza, że uzyskuje on moc prawną dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy. Ponadto testament jest jedynym dokumentem mogącym zmienić kolejność dziedziczenia ustawowego, dla wyjaśnienia: gdy mamy do czynienia z dziedziczeniem z mocy ustawy, to w przypadku pozostawienia testamentu  przez spadkodawcę – to dziedziczenia testamentowe ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym.

 

Kto może sporządzić testament?

Testament może sporządzić tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Nie może go sporządzić: osoba małoletnia, ponieważ nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych czy osoba ubezwłasnowolniona. Ponadto jeden testament może zawierać rozrządzenie tylko jednego spadkodawcy.

 

Jakie są rodzaje testamentu?

Należy wskazać, że jest kilka rodzajów testamentu wymienionych w przepisach Kodeksu cywilnego.

  1. Pierwszym z nich jest testament własnoręczny (inaczej holograficzny), oznacza to, że testament musi sporządzić spadkodawca własnoręcznie na papierze, opatrzyć go datą sporządzenia oraz podpisać. Podpis na testamencie własnoręcznym spadkodawcy jest niezbędnym warunkiem, gdyż bez niego będzie skutkować nieważnością.
  2. Kolejnym rodzajem testamentu jest testament notarialny. Sporządzony jest on przez notariusza w formie aktu notarialnego. Notariusz spisuje wolę spadkodawcy, potem głośno ją odczytuje. Jeśli osoba sporządzająca zgadza się z treścią, podpisuje się pod dokumentem razem z notariuszem. W testamencie musi być podana data sporządzenia testamentu.
  3. Testament allograficzny, inaczej nazywany jest testamentem urzędowym. Spisywany przez osobę, której stan zdrowia uniemożliwia własnoręczne sporządzenie testamentu. Należy wskazać, że do sporządzenia takiego testamentu konieczna jest obecność dwóch świadków i urzędnik z gminy, urzędu stanu cywilnego (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, sekretarz powiatu lub gminy, kierownik urzędu stanu cywilnego). Po spisaniu testamentu jest on odczytywany i podpisywany przez urzędnika i świadków.

Rozporządzenia, które można zawrzeć w testamencie:

  1. Ustanowienie spadkobiercy. Można powołać spadkobiercę lub spadkobierców do całości lub do części spadku.
  2. Zapis zwykły.
  3. Zapis windykacyjny.
  4. Powołanie wykonawcy testamentu.
  5. Wydziedziczenie
  6. Ustanowienie fundacji

Kto nie może być świadkiem sporządzenia testamentu?

Świadkiem sporządzenia testamentu nie może być osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnych, a więc osoba niepełnoletnia i ubezwłasnowolniona. Ponadto nie może być to osoba niewidoma, głucha lub niema, a także nieumiejąca czytać i pisać. Dodatkowo świadkiem nie może być osoba, która nie zna języka, w którym wypowiada się osoba sporządzająca testament. Na koniec – osoba skazana prawomocnym wyrokiem za fałszywe zeznania. Świadkiem nie może też być osoba, która wymieniana jest w testamencie jako uprawniona do jakichś korzyści. Nie mogą być również świadkami: małżonek tej osoby, jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.

Czy można zmienić testament?

Testament można zmienić w każdej chwili. Z tego powodu tak ważną rolę spełnia wpisanie daty na testamencie, gdyż pozwala ona stwierdzić, która wersja testamentu jest najbardziej aktualna. Zawsze warunkiem koniecznym ważności testamentu jest własnoręczny podpis. Osoba sporządzająca testament może go w każdej chwili odwołać lub zmienić. Testament można zniszczyć, wyrzucić czy nanieść poprawki. Każdą zmianę należy opatrzyć datą wprowadzenia zmiany i podpisem obok zmiany.

 


 

prawnik Magdalena Figiel

prawnik Magdalena Figiel