Spółka cywilna
Spółka cywilna to dość powszechna forma prowadzenia działalności gospodarczej. Przeznaczona jest, w głównej mierze, do działalności o niewielkim rozmiarze, co wnika z dość niekorzystnego modelu odpowiadania za zobowiązania. Regulują ją przepisy 860-875 Kodeksu Cywilnego. Jest to umowa, czyli stosunek zobowiązaniowy łączący, co najmniej dwie strony.
Dlaczego mówimy spółka cywilna?
Jest to pewna konwencja terminologiczna, mająca na celu wyodrębnienie spółki uregulowanej na mocy KC, od spółek, które są zawarte w Kodeksie Spółek Handlowych, – który również jest częścią prawa cywilnego.
Czym właściwie jest spółka cywilna?
Spółka cywilna to wyodrębniona jednostka organizacyjna, gdzie wspólnicy dążą do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Jest wyodrębniona tylko w sposób faktyczny, czyli fizycznie może się jawić osobom trzecim, ale co ważne nie ma wyodrębnienia prawnego. Brak wyodrębnienia prawnego jest efektem braku podmiotowości prawnej. Spółka cywilna nie podlega rejestracji w żadnym z rejestrów, nie ma zdolności do czynności prawnej, nie ma własnego majątku, nie ma własnych zobowiązań.
Jaką działalność można wykonywać w formie spółki cywilnej?
Co do zasady, może być wykonywana każda działalność, która nie jest uznana za „specjalistyczną”. Dla „specjalistycznej” działalności np. bankowej czy ubezpieczeniowej ustawodawca przewidział odrębne regulacje.
Co oznacza wspólny cel gospodarczy?
Cel gospodarczy, szczególnie w pryzmacie działalności gospodarczej, oznacza pewien zysk ekonomiczny. Jednakże, zysk ekonomiczny nie musi być wyrażony w pieniądzu. W tym przypadku profitem będzie zarówno zmniejszenie pasywów. Wspólnicy muszą się zobowiązać do konkretnego działania. Jest to warunek sine qua non. Ustawodawca wskazuje, że najczęściej występującym w obrocie wspólnym działaniem jest wniesienie wkładu.
Co może być przedmiotem wkładu?
Wkład może być pieniężny bądź niepieniężny. Nie jest wskazana dolna granica wkładu pieniężnego, więc nawet 1 grosz wkładu jest ważny. Możliwe jest wniesienie wkładu w każdej, dowolnej, legalnej walucie świata.
Wkład niepieniężny nazywamy aportem. Przedmiotem aportu mogą być ruchomości lub nieruchomości. Istotne jest, że te prawa muszą być prawami majątkowymi oraz muszą być zbywalne. Wkład rzeczowy można wnieść na własność albo do używania. Jeżeli wkład zostanie dokonany na własność to właściciel dokonujący wkładu staję się współwłaścicielem razem ze wszystkimi wspólnikami. Wnosząc wkład do używania, prawowity właściciel wciąż nim pozostaje, ale reszta wspólników ma prawo do używania tego przedmiotu przez cały czas trwania umowy. Wkładem może być też świadczenie usług. Rzeczy wniesione, jako wkład muszą podlegać legalnemu obrotowi.
W jakiej formie powinna zostać zawarta umowa spółki cywilnej?
Przepis wprost wskazuje, że umowa musi być stwierdzona pismem. Istnieją jednak pewne niuanse. Jeżeli strony ustnie dogadają wszelkie przedmiotowo istotne elementy to taka umowa również będzie ważna, ale na stronach wciąż będzie ciążył obowiązek potwierdzenia jej pismem. Natomiast, jeżeli przedmiotem wkładu jest pewne szczególne prawo jak np. prawo własności nieruchomości, wówczas wiążą nas przepisy szczególe, czyli jeżeli wkładem jest nieruchomość to taka umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego.
Jak spółka cywilna odpowiada za zobowiązania?
Bardzo ważne, że spółka nie odpowiada za zobowiązania, tylko wspólnicy. Wspólnicy odpowiadają solidarnie, pierwszorzędnie, całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym, ale co to znaczy?
Solidarność oznacza, że wierzyciel będzie mógł się domagać spełnienia całości bądź części świadczenia od jednego, części albo wszystkich wspólników. Do czasu, aż wierzyciel zostanie zaspokojony, wszyscy wspólnicy pozostają zobowiązani.
Pierwszorzędność oznacza, że wierzyciel może automatycznie żądać zaspokojenia indywidualnego majątku wspólnika bez wymogu wcześniejszego niezaspokojenia z majątku wspólnego bądź udowodnienia, że spółka jest niewypłacalna.
Ważnymi sprawami pozostaje rozliczenie wspólników, udział w zyskach i stratach oraz sposób prowadzenia spraw i reprezentacji spółki, jednak o tym będziecie mogli przeczytać w osobnym wpisie.
Piotr Głogowski
Comments are closed.