POŻYCZKA POMIĘDZY CZŁONKAMI RODZINY

Pożyczka czy darowizna od najbliższych to dobra alternatywa dla kredytów bankowych. Jak jednak nie wpaść w pułapkę i dopilnować wszystkich formalności?

 

Czy fakt udzielenia pożyczki wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku?

Co do zasady czynności takie jak udzielenie pożyczki czy też darowizna podlegają opodatkowaniu. Udzielenie pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podstawą opodatkowania jest wartość pożyczki lub darowizny, a stawka podatku jeśli chodzi o pożyczkę jest stosunkowo nieduża i wynosi 0,5%. Jednak pożyczki dokonane pomiędzy członkami najbliższej rodziny w pewnych sytuacjach nie podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział pewne preferencje, oczywiście po spełnieniu kilku warunków.

Kogo dotyczy zwolnienie?

Pierwszy przypadek dotyczy pożyczek udzielanych pomiędzy osobami należącymi do I grupy podatkowej. Do tej grupy należą małżonkowie, zstępni (dzieci, wnuki itd.), wstępni (rodziców, dziadków itd.), pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięć, synowa i teściowie. Zwolnienie obejmuje pożyczki udzielane na podstawie umowy w wysokości nieprzekraczającej kwoty 9637 zł. Pożyczek tych nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego. Należy jednak pamiętać, że limit ten liczony jest w ciągu 5 lat dla każdej osoby.

Drugi przypadek dotyczy podobnego kręgu osób, do tego wchodzącego do I grupy podatkowej. Chodzi tu o małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Do grupy tej jak widzimy nie wchodzi zięć i synowa. Zwolnienie to odnosi się jednak do pożyczek powyżej kwoty 9637 zł. W tym przypadku należy złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności, z wyłączeniem przypadku, gdy umowa została zawarta w formie aktu notarialnego. Koniecznej jest również dokumentowanie otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek bankowy. Zatem sam fakt, że kwalifikujemy się do danej grupy korzystającej ze zwolnienia nie jest wystarczający by z tego zwolnienia skorzystać i należy pamiętać o zgłoszeniu takiej pożyczki.

Co w sytuacji niezgłoszenia i niezłożenia deklaracji?

Niezłożenie deklaracji powoduje brak możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego i obowiązek zapłaty podatku w wysokości 0,5%. Może to również spowodować obowiązek zapłaty podatku w wysokości 20% jeżeli fakt udzielenia pożyczki zostanie ujawniony w trakcie kontroli, a należny podatek nie został zapłacony.

A co z pozostałymi osobami czy ich też obejmuje jakieś zwolnienie?

Co do pozostałych osób czyli tych nie wskazanych wcześniej, zwolnienie obejmuje pożyczki do kwoty 1000 zł. Pożyczki powyżej tego limitu podlegają zgłoszeniu i rozliczeniu według 0,5-proc. stawki.

 

Kto jest zobowiązany do zapłaty podatku jeśli nie korzystamy ze zwolnienia?

Obowiązek zapłaty PCC od pożyczki co do zasady obciąża pożyczkobiorcę. To on też wypełnia formularz PCC-3. Można go złożyć tradycyjnie, np. osobiście w urzędzie lub pocztą, ale także przez internet. Zasadniczo właściwy jest naczelnik urzędu skarbowego z miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika.

 


 

r.pr. Marta Biernacka

r.pr. Marta Biernacka