Jak przygotować spółkę z o.o. na wejście nowego wspólnika?
W życiu podmiotów gospodarczych, takich jak np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, następują takie momenty, w których wspólnicy decydują o rozwoju i powiększeniu przedsiębiorstwa. Jednym ze sposobów, jest przyjęcie do spółki nowego wspólnika. Warto pamiętać, iż przystąpienie nowego wspólnika rodzi dla dotychczasowych wspólników, bądź też stricte założycieli spółki, pewne ograniczenia w możliwości zarządzania spółką. Toteż niezwykle istotną kwestią jest przygotowanie spółki z o.o. na wejście nowego wspólnika.
Przygotowanie spółki z o.o. na przystąpienie nowego wspólnika powinno skupiać się na odpowiednim dostosowaniu treści umowy spółki. Poniżej przedstawione zostaną kwestie, które powinny zostać przewidziane w umowie spółki z.o.o. na ww. okoliczność. Jeżeli dotychczasowa umowa spółki w sposób niewystarczający zabezpiecza interesy obecnych wspólników, należy dokonać zmian w umowie w trybie art. 255§ 1 Kodeksu spółek handlowych, (dalej : k.s.h.), który brzmi: „Zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru”.
Zbycie udziałów za zgodą spółki
Należy podkreślić, iż umowa spółki z o.o. powinna zawierać zapisy dotyczące ograniczenia możliwości zbywania udziałów, by zabezpieczyć interesy pierwotnych wspólników i czuwać nad przystąpieniem do spółki osób, co do których możemy mieć pewne obawy w zakresie uczciwości i działania na szkodę spółki. Kodeks spółek handlowych stanowi, iż zbycie udziałów w spółce z o.o. może zostać ograniczone. Ograniczenie zbywalności ma ten pozytywny aspekt, że pozwala zachować kontrolę nad składem osobowym spółki. Zgodnie z przepisami prawa polskiego w umowie spółki może istnieć obostrzenie, że zbycie udziału uzależnione jest od zgody spółki, o czym stanowi art. 182§ 1 k.s.h. Umowa spółki powinna zatem określać warunki oraz procedurę udzielenia zgody na zbycie udziałów przez wspólnika. Koniecznym jest by przewidzieć, który organ spółki, w jakiej formie i terminie ma prawo udzielenia zgody na sprzedaż udziałów w spółce z o. o. Jeśli w umowie spółki brakuje zapisów dotyczących w jaki sposób spółka udziela zgody na zbycie udziałów, to zgody udziela zarząd spółki w formie pisemnej.
Prawo pierwszeństwa nabycia udziałów przez wspólników Spółki z o.o.
Innym ograniczeniem zbycia udziałów jest ustanowienie na rzecz jednego wspólnika albo na rzecz osoby trzeciej pierwszeństwa nabycia udziałów. Odwołując się do definicji tego pojęcia należy wskazać, iż „prawo pierwszeństwa jest ograniczeniem zbycia udziału wyrażającym się w konieczności uzyskania zgody wszystkich wspólników na zbycie udziału osobie spośród wspólników lub spoza ich grona.” (A. Kidyba [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1-300 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2022, art. 182.)
Wspólnicy mogą skorzystać z prawa pierwokupu w określonym czasie, przewidzianym w umowie spółki np. w ciągu 2 miesięcy od powiadomienia ich listem poleconym o woli sprzedaży udziałów. Wspólnik korzysta z prawa pierwszeństwa poprzez złożenie pisemnego oświadczenia zbywcy udziałów. Przed upływem terminu wskazanego w umowie spółki Wspólnik może również oświadczyć, że rezygnuje z przysługującego mu prawa pierwszeństwa w nabyciu udziałów. Dodać należy, iż sprzedaż udziałów osobie trzeciej możliwa będzie, gdy żaden ze wspólników nie skorzysta z prawa pierwszeństwa bądź gdy wszyscy Wspólnicy przed upływem wskazanego w umowie spółki terminu oświadczą, iż rezygnują z przysługującego im prawa pierwszeństwa w nabyciu udziałów.
Ograniczenia te mają służyć stabilności składu osobowego spółki z o.o. przyznając pierwszeństwo w nabyciu udziałów osobom z grona dotychczasowych wspólników.
Ograniczenie możliwości zbycia udziałów w czasie
Kolejnym ważnym aspektem, istotnym z punktu widzenia dotychczasowych wspólników i sytuacji wejścia do spółki nowego wspólnika, jest ograniczenie możliwości zbycia udziałów na rzecz osób trzecich w czasie określonym przez umowę spółki. Przykładowo można przyjąć, iż „zbycie udziałów nie będzie możliwe na rzecz osób trzecich przez 5 lat od dnia zawiązania spółki, za wyjątkiem zbywania ich między Wspólnikami”. Treść tego zapisu, udaremnia możliwość zbycia udziałów nowego wspólnika w czasie. Wobec powyższego, nie jest zatem dopuszczalne całkowite i nieograniczone w czasie wyłączenie obrotu udziałami. Takie postanowienie byłoby nieważne. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa „Umowa (statut) spółki nie może wprowadzać takich uregulowań, które w istocie umożliwiałyby praktycznie, również poprzez brak dostatecznej precyzji, zablokowanie wspólnikowi możliwości zbycia udziałów w spółce” (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 2 kwietnia 2014 r., I ACa 115/14, LEX nr 1498988).
Powyższe ograniczenia mają na celu zabezpieczenie sytuacji dotychczasowych wspólników przed wejściem do spółki nowego wspólnika. Jeżeli pierwotna umowa spółki z o.o. nie zawiera takich zapisów dotyczących możliwości zbycia i obrotu udziałami, warto zastanowić się nad wprowadzeniem ich do treści umowy poprzez dokonanie odpowiednich zmian w umowie spółki z o.o.
Aplikant radcowski Malwina Babut
Comments are closed.