Humanitarne traktowanie zwierząt w przepisach prawa

W obecnym czasie wiele słyszy się o znęcaniu nad zwierzętami, o traktowaniu ich w sposób niehumanitarny i ciężko jest doszukać się jakiejkolwiek logiki w tego typu zachowaniach, dlatego tematem dzisiejszego wpisu będą właśnie przepisy prawne, dotyczące takich właśnie zachowań.

Artykuł 5. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. Dz.U.2020.638 t.j.)  (dalej jako uoz) stanowi, iż ,,Każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania”. Ustawa ta określa, że przez humanitarne traktowanie zwierząt rozumie się traktowanie uwzględniające potrzeby zwierzęcia i zapewniające mu opiekę i ochronę.

Art. 6 ust. 2 ww. ustawy określa, że znęcaniem nad zwierzętami jest zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień.

W dalszej części niniejszego przepisu zostały wyszczególnione przykłady znęcania nad zwierzętami. Są pośród nich zarówno działania takie jak np. bicie zwierzęcia przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urządzenia obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn, złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt, obcowanie płciowe ze zwierzęciem (zoofilia), jak i zaniechania ze strony właściciela poprzez utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania czy utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku. Do znęcania się nad zwierzętami zaliczamy również przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych ładunkami, których ciężar przekracza możliwości kondycyjne zwierzęcia. Zabronione jest także trzymanie zwierząt na uwięzi, która powoduje u nich uszkodzenia ciała lub cierpienie oraz nie zapewnia możliwości swobodnego, niezbędnego ruchu. Znęcanie nad zwierzętami jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat. 3, zaś w typie kwalifikowanym ze szczególnym okrucieństwem od 3 miesięcy do lat 5.

Niestety pomimo przewidzianych przez ustawodawcę sankcji, dalej można zauważyć powyższe zachowania w stosunku do zwierząt, które wykraczają poza przywołaną definicję ,,humanitarnego traktowania’’. Nagminnie stosowaną linią obrony osób oskarżonych o przestępstwo znęcania się nad zwierzętami jest wskazywanie na brak woli wyrządzenia zwierzęciu krzywdy. Stan faktyczny w tego typu sprawach przedstawiony jest w sposób, że co prawda nie budzi wątpliwości, że zwierzę doznało negatywnych konsekwencji określonego zachowania człowieka, jednak ten któremu czyn jest zarzucany wskazuje, że nie miał w zamiarze go popełnić i nie był świadomy, iż tego typu zachowania mogą doprowadzić do śmierci lub uszczerbku na zdrowiu zwierzęcia.

A co w przypadku gdy jesteśmy świadkami znęcania się nad zwierzętami? Czy w takim przypadku jesteśmy zwolnieni z odpowiedzialności karnej za tego typu czyn? W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2009 r, V KK 187/09 przestępstwo znęcania się nad zwierzętami odpowiada nie tylko osoba, która osobiście zadaje ból lub cierpienie zwierzęciu, ale również ten, kto świadomie dopuszcza do zadawania przez inną osobę bólu lub cierpienia zwierzęciu. Oznacza to, iż brak naszej reakcji na tego typu zachowania mogą mieć dla nas przykre konsekwencje. Znęcaniem jest nie tylko zadawanie, ale również dopuszczenie do zadawania bólu lub cierpień zwierzętom. Należy przede wszystkim pamiętać, iż zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia – nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę, o czym wprost mówi art. 1 uoz.

 


 

Aplikant radcowski Mateusz Kiraga

Aplikant radcowski Mateusz Kiraga