Rozliczanie zapłaconych składek zdrowotnych po 1 lipca 2022 roku

Jednym z przyjętych rozwiązań jest możliwość odpowiedniego, częściowego rozliczania składek zdrowotnych, przy czym w zależności od obowiązującej formy opodatkowania, można to zrobić:

• od dochodu lub w kosztach uzyskania przychodów,
• od przychodu,
• od podatku.

Na wstępie należy zaznaczyć, że żadna z tych opcji nie dotyczy przedsiębiorców, którzy wybrali opodatkowanie swych dochodów na zasadach ogólnych, czyli tzw. skalą podatkową. Przedsiębiorcy ci, tak jak to miało miejsce między 1 stycznia a 30 czerwca 2022 r. są obowiązani płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. dochodów, nie mniej niż 270,90 zł.

Podatek liniowy

Podatnicy, którzy wybrali podatek liniowy, mają możliwość:

• odejmowania zapłaconych składek zdrowotnych od dochodu (art. 30c ust. 2 ustawy o PIT)
• ujmowania zapłaconych składek zdrowotnych w kosztach uzyskania przychodu (art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT)

– przy czym łączna wysokość tych składek odliczonych od dochodu lub zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub nie może przekroczyć w roku podatkowym 8.700 zł.

Uwzględnieniu w rozliczeniach podlegają wyłącznie składki zapłacone, które nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub np. odjęte od przychodów na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Z pierwszego rozwiązania – na mocy przepisu przejściowego, czyli art. 25 ust. 2 ustawy z 9 czerwca 2022 r. – można skorzystać już przy wyliczaniu zaliczki na podatek za czerwiec lub II kwartał. Drugie – z uwagi na to, że ustawa obowiązuje od 1 lipca 2022 r. – można zaś zastosować dopiero przy rozliczaniu lipca lub III kwartału.

Warto jednak poczekać ten jeden okres rozliczeniowy, gdyż zdecydowanie korzystniejsze jest drugie z prezentowanych rozwiązań. Przede wszystkim daje ono możliwość obniżenia o zapłaconą składkę zdrowotną dochodu, stanowiącego podstawę do obliczania składki zdrowotnej. Tym samym podatnik, który zapłaciłby w 2022 r. co najmniej 8700 zł składek zdrowotnych, nie tylko obniżyłby swój podatek o 1653 zł (19 proc. x 8700 zl), ale dodatkowo także obniżyłby kwotę zapłaconych składek zdrowotnych o 426,30 zł (4,9 proc. x 8700 zł).

Ponadto podatnicy, którzy uzyskaliby stratę z działalności, a którzy przyjeliby rozwiązanie polegające na odliczaniu składek zdrowotnych od dochodu – nie mieliby od czego odliczyć tych składek. Zaliczając je zaś w koszty uzyskania przychodów, powiększają stratę, którą mogą rozliczyć w kolejnych pięciu latach podatkowych.

W jednym i w drugim przypadku już w pierwszym okresie rozliczeniowym można uwzględnić – do wysokości limitu 8700 zł – składki zapłacone od dnia 1 stycznia 2022 r. do – odpowiednio – 30 czerwca (w przypadku odejmowania od dochodu) lub 31 lipca (w przypadku zaliczania do kosztów uzyskania przychodu).

Podatek zryczałtowany

Podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie swych przychodów ryczałtem, mogą pomniejszyć przychody o 50 proc. składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym za siebie oraz osoby współpracujące w roku podatkowym. Co ważne, w przypadku ryczałtowców nie ma górnej granicy składek, jaka może zostać odliczona, przy czym podobnie, jak w przypadku podatników, którzy wybrali podatek liniowy – tu również uwzględnieniu w rozliczeniach podlegają wyłącznie składki zapłacone, które nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Na mocy przepisu przejściowego, czyli art. 25 ust. 5 ustawy z 9 czerwca 2022 r. – ryczałtowcy będą mogli skorzystać możliwości odliczania 50 proc. zapłaconych składek zdrowotnych już przy wyliczaniu zaliczki na podatek za czerwiec lub II kwartał, uwzględniając składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone przed dniem 1 lipca 2022 r.

W przypadku ryczałtowców dokonywane przez nich odliczenie 50 proc. składki zdrowotnej nie pomniejsza podstawy wymiaru tej składki.

Karta podatkowa

Podatnicy podatku dochodowego w formie karty podatkowej obniżają podatek o kwotę stanowiącą 19 proc. składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w roku podatkowym. Z uwagi na to, że płacą oni składkę zdrowotną w wysokości zryczałtowanej, wynoszącą 270,90 zł miesięcznie, odliczeniu będzie podlegało 19 proc. tej kwoty.

W oparciu o przepis przejściowy, czyli art. 25 ust. 6 ustawy z 9 czerwca 2022 r., podatnicy dokonujący po dniu 30 czerwca 2022 r. wpłaty podatku dochodowego w formie karty podatkowej, mogą pomniejszyć wysokość wpłat o składki zapłacone przed 1 lipca 2022 r.

Podstawa prawna:

• art. 25 ust. 2 i ust. 5 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265 ze zm.)