Mediacje
Celem tego artykułu jest wyjaśnienie co to jest mediacja, na czym polega, jakie są jej zasady i rodzaje oraz jakie są koszty jej przeprowadzenia.
Mediacja należy do tzw. alternatywnych metod rozwiązywania sporów. Jest pozasądowym sposobem rozwiązania sporu, w którym się znalazły strony przy udziale bezstronnego i neutralnego mediatora. Zadaniem mediatora jest wspieranie stron w wypracowaniu ugody, która byłaby akceptowalna dla każdej ze stron.
CECHY MEDIACJI:
- Mediacja jest dobrowolna – tzn., aby do niej doszło obie strony sporu muszą wyrazić zgodę na jej przeprowadzenie i w każdym momencie mogą zrezygnować z jej przeprowadzenia.
- Mediacja jest poufna – tzn. mediator, strony i inne osoby biorące udział w mediacjach (np. tłumacz języka obcego, języka migowego) są obowiązane zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedziały się w związku z prowadzeniem mediacji. Strony mogą zwolnić mediatora i inne osoby biorące udział w postępowaniu mediacyjnym z tego obowiązku.
Bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania przed sądem na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne oświadczenia składane w postępowaniu mediacyjnym.
Cechą charakterystyczną mediacji jest udział w niej bezstronnej i neutralnej osoby trzeciej (zwanej mediatorem), której zadaniem jest wspieranie stron w zawarciu ugody.
- Bezstronnej – czyli takiej, która nie reprezentuje żadnej ze stron, nie faworyzuje żadnej ze stron, dba o zachowanie równowagi pomiędzy stronami.
- Neutralnej – czyli takiej, która nie narzuca stronom własnego rozwiązania. Może wskazać sposoby rozwiązania sporu, które nie są dla stron wiążące.
Przystępując do mediacji strony wyrażają zgodę na zasady mediacji i osobę mediatora. W każdej chwili strony mogą zrezygnować z mediacji, mogą zmienić mediatora.
Listy stałych mediatorów sądowych prowadzone są przez prezesów sądów okręgowych i zawierają dane kontaktowe do mediatorów i ośrodków mediacyjnych, w których działają.
JAKIE SĄ RODZAJE MEDIACJI?
- Mediacje pozasądowe – umowne – prowadzone na podstawie umowy o mediację, zawartej z mediatorem lub ośrodkiem mediacyjnym lub gdy jedna ze stron złożyła wniosek o przeprowadzenie mediacji do mediatora lub ośrodka mediacyjnego, a druga strona wyraziła zgodę na mediację i osobę mediatora.
- Mediacje sądowe tj. mediacje ze skierowania sądu, które są prowadzone w toku postępowania sądowego, na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji.
Sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania. Mediacji nie prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji nie wyraziła zgody na mediację. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do trzech miesięcy. Na zgodny wniosek stron lub z innych ważnych powodów termin na przeprowadzenie mediacji może zostać przez Sąd przedłużony.
JAKI JEST CEL MEDIACJI I JAKIE DOKUMENTY SĄ PRZYGOTOWYWANE W JEJ TOKU?
Celem postępowania mediacyjnego jest zawarcie przez strony ugody, która po zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną równą ugodzie sądowej. Sąd ją zatwierdza postanowieniem lub poprzez nadanie jej klauzuli wykonalności. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym i może być podstawą postępowania egzekucyjnego.
Z przebiegu mediacji mediator sporządza protokół, w którym oznacza się miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a także dane stron i mediatora, a ponadto wynik mediacji – czy została zawarta ugoda, czy też nie. Jeżeli jest to mediacja sądowa – czyli prowadzona na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji, mediator składa protokół wraz z ugodą w sądzie rozpoznającym sprawę i kierującego do mediacji. Sąd ją wówczas zatwierdza i wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania sądowego. W przypadku mediacji umownej – przez podpisanie ugody strony wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie. Wówczas mediator składa protokół oraz ugodę z wnioskiem o jej zatwierdzenie w sądzie, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy według właściwości ogólnej lub wyłącznej. Protokół z mediacji oraz egzemplarz ugody otrzymuje również każda ze stron biorących udział w mediacji (dotyczy to zarówno mediacji umownej jak i ze skierowania sądu).
KOSZTY MEDIACJI
Jednym z kosztów mediacji sądowej jest wynagrodzenie mediatora, które pokrywają strony, niezależnie od tego, czy zawrą ugodę, czy też nie.
Koszty mediacji toczącej się na skutek skierowania przez sąd określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 20.06.2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz.U. poz. 921), zgodnie z którym w sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2000 zł za całość postępowania mediacyjnego.
Ponadto w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz w sprawach o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 150 zł, a za każde kolejne – 100 zł, łącznie nie więcej niż 450 zł.
Mediatorowi przysługuje także prawo do zwrotu udokumentowanych i niezbędnych wydatków poniesionych w związku z przeprowadzeniem mediacji.
Do wydatków tych zalicza się:
- koszty przejazdów określone w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;
- koszty wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego, w wysokości nieprzekraczającej 70 zł za jedno posiedzenie;
- koszty korespondencji w wysokości nieprzekraczającej 30 zł.
Trzeba tutaj wskazać, że w przypadku mediacji ze skierowania sądu, po zawarciu ugody przed mediatorem i jej zatwierdzeniu przez Sąd, nie obciąża stron kosztami postępowania Sądowego, a stronie która wystąpiła z pozwem lub wnioskiem zwraca opłatę od pisma wszczynającego postępowanie sądowe – w całości – jeżeli ugoda mediacyjna została zawarta przed pierwsza rozprawą lub ¾ tej opłaty – jeżeli ugoda mediacyjna została zawarta po pierwszej rozprawie.
W przypadku mediacji w sprawach karnych i wykroczeniowych koszty mediacji ponosi Skarb Państwa.
r.pr. Aneta Woźniak / mediator
Comments are closed.